Trẻ bị viêm amidan- mẹ phải biết!

Viêm amidan là bệnh rất phổ biến ở trẻ trong độ tuổi học đường. Tuy khá thường gặp và có thể tự khỏi, nhưng trong một số trường hợp viêm amidan có thể gây biến chứng nguy hiểm. Vậy làm thế nào để mẹ có thể nhận biết con bị bệnh và phân biệt được các trường hợp cần can thiệp chuyên khoa khi trẻ bị viêm amidan ?

Amidan – viêm Amidan là gì ?

Amidan là tổ chức lympho thuộc vòng bạch huyết họng- vòng Waldeyer. Hoạt động của các amidan cần cho sự trưởng thành của hệ miễn dịch ở trẻ, đây cũng là một trong các hàng rào đầu tiên ngăn chặn các tác nhân gây bệnh của cơ thể. Không chỉ giúp khu trú và tiêu diệt tác nhân gây bệnh, amidan còn giúp hình thành trí nhớ miễn dịch để tăng cường khả năng miễn dịch đặc hiệu đối với từng tác nhân gây bệnh và trưởng thành hệ miễn dịch, vì vậy có vai trò quan trọng trong giai đoạn từ sau 6 tháng tuổi trở đi, khi các kháng thể từ mẹ không còn đủ khả năng bảo vệ bé.

tre-bi-viem-amidanVòng Waldeyer là tập hợp các amidan hợp thành, có chức năng miễn dịch, bao gồm 5 amidan. Trong đó lớn nhất là 2 amidan khẩu cái nằm ở 2 bên cuống lưỡi, sau đó đến amidan vòm nằm ở vòm họng- ngay sau lỗ mũi sau, được gọi là VA, amidan lưỡi và amidan vòi nhỏ và có ít vai trò hơn. Hai amidan khẩu cái là 2 tổ chức lympho lớn nhất ở thành họng và giữ vai trò quan trọng nhất trong vòng bạch huyết, đây cũng là tổ chức thường xuyên bị viêm hơn cả do hoạt động miễn dịch mạnh nhất. Viêm amidan thông thường dùng để chỉ viêm amidan khẩu cái.  

Viêm amidan là tình trạng viêm xảy ra ở amidan khẩu cái. Tác nhân thường gặp là virus, có thể gặp vi khuẩn (5-40%). Viêm amidan do vi khuẩn thường xảy ra sau khi viêm do virus, sau khi virus tấn công làm niêm mạc họng mất đi sự toàn vẹn, giảm sức đề kháng, vi khuẩn có cơ hội bùng phát lên gây bệnh, thường gặp là các vi khuẩn bình thường vẫn sống cộng sinh ở họng như liên cầu, phế cầu, tụ cầu… trong đó cần chú ý đến chủng liên cầu β tan huyết nhóm A do khả năng gây biến chứng nguy hiểm.

Viêm amidan có thể diễn ra cấp hoặc tiến triển mạn tính, thường gặp nhất ở độ tuổi học đường. Bệnh hay gặp vào mùa thu- đông.

Phát hiện trẻ bị viêm amidan qua triệu chứng

  • Biểu hiện toàn thân: sốt cao 39-40º, mệt mỏi, kém ăn. Ho, có thể kèm theo xuất tiết nhầy.
  • Tại họng: đau họng, khô rát họng, hơi thở hôi, đau có thể lan lên tai. Trẻ nhỏ bỏ ăn, bỏ bú do nuốt đau. Nếu amidan sưng to quá có thể gây hiện tượng ngủ ngáy do amidan làm hẹp đường thở.
  • Amidan: hai amidan khẩu cái sưng to, đỏ, ướt, nổi rõ mạch máu. Có thể có chấm mủ hoặc màng trắng bám trên mặt amidan.

hình ảnh viêm amidan ở trẻ

Hình ảnh amidan bị sưng nề, đỏ, bề mặt có chấm mủ trắng trong viêm amidan cấp so với amidan bình thường.

Các triệu chứng của viêm amidan cấp thường diễn biến trong khoảng 3-5 ngày rồi giảm dần. 80% các triệu chứng đã thuyên giảm sau 1 tuần. Trường hợp bệnh nhân bị viêm tái đi tái lại các đợt cấp và xử lý không đúng cách có thể tiến triển viêm amidan mạn tính với các biểu hiện đặc trưng:

  • Nuốt vướng, đau. Hơi thở hôi mặc dù đã vệ sinh răng miệng đúng cách.
  • Hay tái phát các đợt viêm amidan, viêm họng cấp, bệnh nhân có thể tiến triển áp xe thành sau họng, áp xe amidan hoặc nhiễm khuẩn lan sang các cơ quan khác lân cận như gây viêm tai giữa, viêm mũi, viêm thanh quản…
  • Amidan to có thể lấn vào đường thở khiến bệnh nhân ngủ ngáy. Ngoài ra, amidan quá phát cản trở hoạt động hô hấp bình thường gây ảnh hưởng đến sự trưởng thành của lồng ngực và sọ mặt do bệnh nhân có phản xạ tăng tần số thở, thở nhanh và nông hơn, phải há miệng hoặc hơi ngửa cổ khi thở.
  • Mặt amidan có thể có nhiều khe, hốc chứa chất bã đậu màu trắng, lẫn mủ.

Viêm amidan cấp có thể để lại biến chứng nguy hiểm như thấp tim, thấp khớp, viêm cầu thận cấp… Trên một số cơ địa, kháng thể chống lại liên cầu β tan huyết nhóm A (một trong các tác nhân gây viêm họng, viêm amidan) có thể nhận biết nhầm các cấu trúc của các cơ quan trên cơ thể như khớp, tim, cầu thận… là tác nhân gây bệnh và tấn công gây ra bệnh tương ứng ở các cơ quan trên. Mặc dù tỉ lệ gặp các biến chứng trên không cao nhưng mẹ nên chú ý để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ tác nhân gây bệnh là vi khuẩn.

Trẻ bị viêm amidan mạn nếu không được xử lý đúng cách cũng có thể gây ra các biến chứng, ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển thể chất và trí tuệ của trẻ.

Mẹ cần làm gì khi trẻ bị viêm amidan ?

Viêm amidan là bệnh rất thường gặp ở trẻ trong độ tuổi học đường. Thông thường, các mẹ có thể tự chăm sóc trẻ tại nhà, bệnh sẽ thuyên giảm sau 5-7 ngày. Mẹ cần chú ý cho trẻ nghỉ ngơi, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng. Nếu phát hiện thấy các dấu hiệu bất thường hoặc bệnh dai dẳng, tái đi tái lại nhiều lần, mẹ nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa để được điều trị đúng cách, tránh biến chứng do viêm amidan.

Chăm sóc trẻ khi bị viêm amidan

Nên hạ sốt cho trẻ bằng các biện pháp không dùng thuốc khi trẻ sốt nhẹ

Điều trị triệu chứng:

  • Thuốc hạ sốt, giảm đau thường dùng là paracetamol, chỉ nên dùng khi trẻ sốt trên 38,5 độ. Chú ý cho trẻ uống nhiều nước, ăn mặc thoáng mát và có thể chườm ấm nếu trẻ sốt nhẹ.
  • Giảm ho, long đờm: có thể sử dụng các chế phẩm thảo dược, siro ho cho trẻ.
  • Súc miệng nước muối ấm, bôi họng, súc họng để giảm đau rát, khô họng.

Thăm khám chuyên khoa: khi trẻ có các dấu hiệu nghi ngờ viêm amidan do vi khuẩn như xuất hiện chấm mủ trắng, màng trắng ở amidan hoặc thành họng, khó nuốt, nuốt đau hoặc các triệu chứng dai dẳng không khỏi hoặc nặng dần sau khoảng 5 ngày… mẹ cần đưa trẻ đến khám ở cơ sở chuyên khoa để được điều trị đúng cách, bác sỹ có thể cần phết họng để nuôi cấy tìm chủng vi khuẩn gây bệnh.

Kháng sinh: chỉ dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sỹ, không tự ý cho trẻ dùng kháng sinh vì sẽ làm tăng nguy cơ kháng thuốc. Đôi khi, việc tự dùng kháng sinh không đúng thuốc và liều dùng sẽ làm cho việc điều trị về sau trở nên khó khăn hơn.

Chỉ định cắt amidan: trẻ bị viêm amidan mạn gây tái phát nhiều lần các đợt viêm cấp hoặc amidan quá phát làm ảnh hưởng đến đường thở có thể cân nhắc cắt amidan theo chỉ định của bác sỹ chuyên khoa.

Trong quá trình hệ miễn dịch của trẻ tiếp nhận các kháng nguyên bên ngoài để thích nghi và trưởng thành, trẻ dễ bị các bệnh nhiễm khuẩn, điển hình là viêm amidan. Đây là vấn đề khá phổ biến và cần thiết cho việc tạo lập miễn dịch ở trẻ. Do đó, mẹ không cần quá lo lắng khi con ốm. Thay vào đó, mẹ nên cho trẻ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, bổ sung vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng cho trẻ. Đồng thời tự trang bị cho mình các kiến thức căn bản để chăm sóc trẻ đúng cách trong lúc ốm, nhận biết lúc nào cần thiết để đưa trẻ đến thăm khám chuyên khoa để được điều trị kịp thời.

Nguồn tham khảo:

https://www.livescience.com/62447-tonsils.html

https://www.webmd.com/oral-health/picture-of-the-tonsils

https://en.wikipedia.org/wiki/Tonsil

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tonsillitis/symptoms-causes/syc-20378479

https://www.medicalnewstoday.com/articles/156497.php

 
Cập nhật lúc: 26/12/2023
*CẢNH BÁO* Hiện nay có một số đối tượng giả danh công ty Thái Minh để “lừa dối” khách hàng. Vì vậy, từ ngày 01/02/2022 THÁI MINH sẽ sử dụng số điện thoại duy nhất 0986.01.01.01 để liên hệ GỌI RA và chăm sóc khách hàng. Trân trọng!
Loading...