Trẻ bị viêm amidan uống thuốc gì nhanh khỏi và an toàn?

Viêm amidan là bệnh rất thường gặp ở trẻ trong lứa tuổi học đường. Bệnh có thể diễn biến cấp tính hoặc chuyển thành mạn tính nếu không được xử lý đúng cách. Mẹ hãy tìm hiểu xem tại sao trẻ thường bị viêm amidan và nên cho bé dùng thuốc gì khi bị viêm amidan nhé.

Amidan là gì?

Amidan là tổ chức bạch huyết ở họng có chức năng miễn dịch. Amidan thực chất là tên của nhiều tổ chức lympho nằm rải rác ở vòng bạch huyết họng- Waldeyer. Tuy nhiên trên thực tế, viêm amidan là từ dùng để chỉ hiện tượng viêm tại amidan khẩu cái- 2 amidan nằm 2 bên cuống lưỡi, do đây là 2 tổ chức amidan lớn nhất trong vòng bạch huyết và có vai trò quan trọng nhất, cũng là tổ chức hay viêm nhất. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ dùng thuật ngữ amidan để chỉ amidan khẩu cái.

Vị trí của amidan khẩu cái hay thường gọi tắt là amidan

Tại sao trẻ hay bị viêm amidan

Amidan được hình thành từ thời kỳ bào thai, tuy nhiên phát triển mạnh bắt đầu từ 5-6 tuổi, tiếp tục phát triển ở tuổi học đường và teo ở tuổi trưởng thành. Amidan nằm ở họng miệng, là ngã ba của đường ăn và đường thở, liên tục tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh trong môi trường. Với chức năng chính là tiếp nhận và xử lý các tác nhân gây bệnh này, tại amidan thường xuyên xảy ra phản ứng viêm- một trong các cơ chế bảo vệ của cơ thể trước các tác nhân gây bệnh. Vì vậy, viêm amidan là bệnh rất phổ biến và có thể lặp lại nhiều lần ở trẻ. Mặc dù là phản ứng sinh lý có tính chất bảo vệ, tuy nhiên nếu phản ứng viêm quá mạnh hoặc diễn ra dai dẳng sẽ làm tổn thương mô và ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan.

Viêm amidan có 2 thể, bao gồm viêm amidan cấp và viêm amidan mạn tính. Các đợt cấp viêm amidan thường chỉ diễn ra trong 7-10 ngày. Nếu các đợt cấp không được xử lý đúng cách hoặc tái đi tái lại nhiều lần có thể dẫn đến viêm amidan mạn. Viêm amidan mạn tính thường gây ra các vấn đề dai dẳng về sức khỏe, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ và do đó, cần cân nhắc phẫu thuật cắt bỏ amidan. Mẹ cần chú ý xử lý cho trẻ đúng cách trong các đợt viêm cấp, đồng thời dự phòng các đợt viêm amidan cho trẻ để tránh tiến triển thành viêm amidan mạn tính.

Mẹ nên cho trẻ uống thuốc gì khi bị viêm amidan?

Đa phần, trẻ bị viêm amidan chỉ cần dùng các thuốc điều trị triệu chứng như hạ sốt, giảm ho, long đờm và mẹ có thể chăm sóc bé tại nhà. Trong một số ít trường hợp, trẻ cần được chăm sóc theo dõi bởi bác sỹ để đề phòng nguy cơ biến chứng. Thuốc kháng sinh sẽ được kê khi trẻ bị viêm amidan do vi khuẩn, việc sử dụng thuốc kháng sinh cần tuân theo đúng chỉ định của bác sỹ, đảm bảo dùng đủ liều và đúng liệu trình cho trẻ. Ngoài ra, mẹ nên tìm hiểu để chăm sóc trẻ đúng cách để bé nhanh khỏi, cũng như giảm nguy cơ tái phát viêm amidan nhiều lần.

Mẹ nên chăm sóc bé thế nào?

Chườm ấm có thể giúp trẻ hạ nhiệt khá tốt mà không cần dùng thuốc

• Sốt: sốt cũng là một trong các phản ứng bảo vệ của cơ thể, là dấu hiệu của việc hệ miễn dịch của cơ thể đang chống lại các tác nhân gây bệnh. Thông thường, nhiệt độ cơ thể của trẻ dao động từ 36,5 đến 37,5 ⁰C . Nhiệt độ từ 37,6- 38,5ºC được coi là tăng thân nhiệt, trên 38,5⁰C là sốt. Nếu nhiệt độ của trẻ không vượt quá 38,5ºC, mẹ không nên cho bé dùng thuốc hạ sốt. Chú ý cho trẻ ăn mặc thoáng mát, uống nhiều nước, nghỉ ngơi, có thể chườm ấm cho trẻ để giúp hạ nhiệt độ mà không cần dùng thuốc (dùng khăn hơi ấm một chút- thấp hơn thân nhiệt đắp lên vùng trán, lau người cho trẻ). Trong trường hợp trẻ sốt cao, khiến trẻ rất mệt, mẹ có thể cho con dùng các thuốc hạ sốt thông thường, hay dùng nhất là paracetamol, tuy nhiên cần chú ý cho trẻ uống không quá 4 lần trên ngày, các lần dùng thuốc cách nhau ít nhất 4 giờ.
• Ho: trẻ bị viêm amidan có thể gặp ho, ho khan hoặc ho có đờm nhầy. Ho làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của con, ngoài ra ở trẻ nhỏ, ho còn làm trẻ dễ nôn trớ khiến mẹ lo lắng. Không chỉ vậy, ho còn thường kéo dài dai dẳng ngay cả khi trẻ đã hết viêm và sốt. Vậy mẹ có thể cho trẻ uống thuốc có tác dụng giảm ho, long đờm. Nên cho con uống nhiều nước ấm để hỗ trợ làm loãng đờm, giúp bé dễ khạc đờm ra ngoài.
• Đau họng: viêm amidan khiến trẻ bị đau họng. Nuốt đau có thể khiến trẻ bỏ ăn, bỏ bú khiến mẹ lo lắng. Để giảm tình trạng này, mẹ nên cho trẻ súc miệng thường xuyên với nước muối sinh lý, súc kỹ miệng họng, ngậm nước muối trong miệng một chút rồi mới nhổ bỏ. Súc miệng họng giúp trẻ loại được nhiều vi khuẩn, giảm khô và đau họng. Ngoài ra, mẹ nên cho trẻ ăn đồ ăn mềm, dễ tiêu, tránh các thực phẩm cứng, phải nhai nhiều. Nên ăn đồ ăn còn ấm, có thể chia làm nhiều bữa cho trẻ.
• Bên cạnh sử dụng thuốc và các biện pháp hỗ trợ giảm triệu chứng, mẹ cần chú ý đến dinh dưỡng của trẻ. Bổ sung vitamin, khoáng chất giúp trẻ tăng sức đề kháng, cung cấp chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng để trẻ chóng hồi phục.

Các thuốc tân dược hay sử dụng trong điều trị triệu chứng như giảm ho, long đờm, chống dị ứng… không khuyến cáo dùng cho trẻ nhỏ vì chưa đủ bằng chứng về độ an toàn. Do đó, mẹ nên sử dụng các sản phẩm thảo dược cho bé để đảm bảo an toàn, các trường hợp muốn sử dụng thuốc tân dược cần tuân theo chỉ định của bác sỹ.

Khi nào trẻ cần đi khám bác sỹ?

Viêm amidan là bệnh thông thường, mẹ có thể tự chăm sóc trẻ tại nhà. Tuy hiếm gặp, nhưng viêm amidan có thể để lại các biến chứng nguy hiểm như thấp khớp, thấp tim, viêm cầu thận cấp… khi tác nhân gây bệnh là liên cầu khuẩn và chỉ gặp trên một số cơ địa đặc biệt. Do đó, khi bé có dấu hiệu viêm amidan do vi khuẩn, mẹ nên đưa trẻ đến bác sỹ để được thăm khám và xác định nguyên nhân để xử trí. Ngoài ra, trẻ cũng cần được thăm khám chuyên khoa nếu có dấu hiệu viêm amidan mạn tính, tái phát nhiều lần các đợt cấp.

• Trên mặt amidan hoặc thành họng có mảng trắng, hoặc chấm mủ trắng bám vào.
• Trẻ sốt cao liên tục, không có dấu hiệu hạ sốt, các triệu chứng không cải thiện sau khoảng 3-5 ngày hoặc nặng dần.
• Trẻ bị tái phát ngay sau đợt viêm amidan hoặc viêm họng trước đó không lâu.
• Viêm amidan tái phát nhiều lần trong năm.
• Ngoài đợt cấp thấy amidan sưng to, hơi thở hôi, trẻ ngủ ngáy.

Các dấu hiệu trên cho thấy trẻ có khả năng bị viêm amidan do nhiễm khuẩn hoặc viêm amidan chuyển mạn tính. Trẻ cần được thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán xác định nguyên nhân viêm amidan cấp để xử trí, nếu tác nhân là liên cầu, trẻ sẽ được chỉ định kháng sinh dài ngày để điều trị và dự phòng biến chứng. Đối với viêm amidan mạn nếu ảnh hưởng nhiều đến trẻ sẽ phải cân nhắc phẫu thuật cắt amidan.

Dự phòng viêm amidan ở trẻ ra sao?

Viêm amidan cấp có thể tái đi tái lại nhiều lần dẫn đến tiến triển viêm amidan mạn tính làm ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển của trẻ. Do đó, ngoài việc chăm sóc đúng cách khi trẻ ốm, mẹ nên chú ý đến chế độ ăn uống sinh hoạt bình thường của trẻ để giảm thiểu nguy cơ mắc các đợt cấp của viêm amidan nhiều lần.

• Cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống đầy đủ và cân bằng các nhóm dưỡng chất, giúp trẻ phát triển thể chất tốt nhất.
• Dạy bé biết vệ sinh cá nhân tốt và đúng cách, rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Tập cho trẻ thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách, nên súc miệng với nước muối sinh lý hẳng ngày.
• Tạo cho bé thói quen vận động, tập thể dục thể thao, ra ngoài trời thường xuyên để trẻ rèn luyện thể lực, tăng sức đề kháng.

Như vậy, để đảm bảo điều trị viêm amidan cho trẻ được hiệu quả, mẹ nên chú ý chăm sóc bé đúng cách, chỉ cần xử lý triệu chứng mà không tự ý dùng kháng sinh hoặc các thuốc kê đơn cho bé. Trường hợp quan sát thấy bé có các dấu hiệu của nhiễm khuẩn hoặc các biểu hiện không thuyên giảm, mẹ cần đưa trẻ đến khám bác sỹ chuyên khoa để được điều trị tốt nhất.

Nguồn tham khảo:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279455/

https://www.livescience.com/62447-tonsils.html

https://www.webmd.com/oral-health/picture-of-the-tonsils

https://en.wikipedia.org/wiki/Tonsil

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tonsillitis/symptoms-causes/syc-20378479

https://www.medicalnewstoday.com/articles/156497.php

https://en.wikipedia.org/wiki/Tonsillitis